“Chân Trần Chí Thép” là sản phẩm của một quá trình chuyển biến tư tưởng của tác giả James, người đã mang theo nỗi đau mất mát từ những người đồng đội trong cuộc chiến trở lại Việt Nam vào năm 1994. Tuy nhiên, những cuộc gặp gỡ sau này đã giúp ông dần thay đổi quan điểm về kẻ thù mà mình từng đối đầu. Ông nhận ra rằng nỗi đau mất đi người thân của đối phương cũng không hề kém cạnh so với những gì ông đã trải qua. Qua đó, ông có thể cảm thông với những tổn thất của những người bên kia chiến tuyến. Cuốn sách được viết với cái nhìn khách quan hơn, giải thích nguyên nhân vì sao Mỹ lại thất bại trước một kẻ thù nhỏ bé luôn thiếu thốn về lương thực và vũ khí. Cuộc chiến tranh Việt Nam vẫn là một vết thương không bao giờ phai mờ trong tâm trí nước Mỹ, và “Chân Trần Chí Thép” mở ra một nỗ lực để hiểu và hòa giải, nhằm ngăn chặn bi kịch tương tự xảy ra trong tương lai.
Bây giờ, chúng ta hãy cùng điểm qua ba nội dung nổi bật của cuốn sách. Nội dung thứ nhất, mỗi câu chuyện đều thể hiện sự tôn trọng và dằn vặt của tác giả. Trước khi bắt đầu hành trình tìm kiếm hài cốt đồng đội, James tin rằng trong cuộc chiến Việt Nam, lực lượng phi nghĩa đã thắng thế. 58.000 người đã hy sinh để ngăn chặn chủ nghĩa cộng sản và bảo vệ tự do cho miền Nam Việt Nam. Tuy nhiên, lần trở lại này đã buộc ông phải tiếp xúc và trò chuyện nhiều hơn với những kẻ thù cũ, lắng nghe câu chuyện của họ và nhận ra chính nghĩa lớn lao trong lòng đối phương. Người Việt đã đổ rất nhiều máu và hy sinh để giành chiến thắng, và họ coi việc hy sinh cho Tổ quốc là điều hiển nhiên.
Nội dung thứ hai đề cập đến ý thức hệ của người Việt. Người Mỹ đã tham gia chiến tranh mà không hiểu rõ đối thủ, họ đã quên rằng lịch sử 200 năm dựng nước của họ không thể so sánh với 1000 năm chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. Lịch sử chứng minh rằng người Việt luôn phát huy tối đa sức mạnh và sáng tạo trong chiến tranh, sẵn sàng hy sinh vì sự tồn vong của đất nước. Ý thức hệ này là di sản mà cha ông để lại cho thế hệ sau, và dân tộc nhỏ bé này luôn chiến đấu để hiện thực hóa ước vọng hòa bình.
Nội dung thứ ba xoay quanh sự đồng cảm trước bi kịch của người khác. Theo quy luật tâm lý, chúng ta thường chỉ chú trọng đến nỗi đau của bản thân. Tác giả khi tìm hiểu về những mất mát của người Việt trong chiến tranh cũng nhận thấy rằng so với người Việt, tổn thất của người Mỹ ít hơn nhiều về số lượng, nhưng bản chất của nỗi đau thì giống nhau. Nỗi đau chiến tranh không tha bất kỳ ai, và chỉ khi có sự đồng cảm với bi kịch của đối phương, những hạt mầm của sự hàn gắn mới có thể nảy nở.
Sau 200 cuộc gặp gỡ và phỏng vấn, cuối cùng James cũng nhận ra chân lý sống của người Việt: họ sẵn sàng chiến đấu vì hòa bình, nhưng cũng vì hòa bình mà gác lại quá khứ, hướng tới tương lai. Mọi người đều mong muốn những điều đơn giản như hạnh phúc trong hòa bình và tự do để sống theo lựa chọn của mình. Mỗi chính phủ sẽ có con đường riêng để hiện thực hóa điều đó, và sự khác biệt không nên trở thành rào cản cho sự kết nối.
Cuốn sách “Chân Trần Chí Thép” là tập hợp những câu chuyện cảm động về tinh thần sáng tạo và khát vọng hòa bình của người Việt. Hòa bình là nền tảng mà thế hệ cha anh đã dùng máu để đổi lấy, và nhiệm vụ duy trì hòa bình, độc lập, tự do và vị thế mới của dân tộc sẽ do thế hệ chúng ta tiếp tục viết tiếp.